Η μορφή άσκησης Pilates εδώ και αρκετές δεκαετίες βρίσκεται στις πρώτες επιλογές εκγύμνασης από τους ειδικούς της αποκατάστασης και της εξάσκησης. Η εφαρμογή του Pilates ως εργαλείο αποκατάστασης προβλημάτων του ανθρώπινου σώματος είναι δικαιολογημένα πολύ διαδεδομένη. Τα αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά. Άτομα με μυοσκελετικό πόνο όπως οσφυαλγία, βρίσκουν από τις πρώτες κιόλας συνεδρίες ανακούφιση από τους πόνους τους.
Εξίσου σημαντικό είναι ότι τους δημιουργείται μία αίσθηση καλύτερης αντίληψης του σώματός τους. Αυτό είναι και το κλειδί της επιτυχημένης αποκατάστασης τέτοιων προβλημάτων. Δεν αποτελεί μόνο μία παυσίπονη διαδικασία αλλά θωρακίζει τον ασκούμενο από μελλοντικές υποτροπές.
Για να επιτευχθεί όμως με επιτυχία μία διαδικασία αποκατάστασης ενός σωματικού προβλήματος η ειδική αυτή εξάσκηση πρέπει να γίνει υπό την επίβλεψη ενός εξειδικευμένου φυσικοθεραπευτή ο οποίος διαμορφώνει και το όλο πλάνο της θεραπευτικής εκγύμνασης.
Τι είναι αυτό όμως που κάνει το θεραπευτικό Pilates να ξεχωρίζει τόσο πολύ στην αποκατάσταση μυοσκελετικών προβλημάτων και πόνου;
Είναι απλό. Οι ιδιότητες και παράμετροι του συγκεκριμένου τύπου άσκησης ταιριάζουν απόλυτα με την κατάσταση του ατόμου που βιώνει τέτοιου είδους πόνο. Φανταστείτε τον εαυτό σας σαν να πονάει η μέση σας αυτή τη στιγμή. Όχι τόσο ώστε να σας ακινητοποιεί, αλλά να σας εμποδίζει από το να μπορείτε με άνεση και ευκολία να εκτελείτε καθημερινές κινήσεις, όπως το να μπαίνετε στο αυτοκίνητό σας. Τι χρειάζεστε σε μια τέτοια περίσταση?
Ας το αναλύσουμε σκεπτόμενοι δύο πιο ακραίες καταστάσεις γυμναστικής και κίνησης γενικά. Από τη μία έχουμε την απόλυτη ξεκούραση στο σπίτι, όπου η κίνηση και φυσική δραστηριότητα είναι πολύ περιορισμένες. Αυτή η διαχείριση έχει αποδειχθεί από επιστημονικές μελέτες ότι σίγουρα οδηγεί σε παράταση του προβλήματος και ακόμα χειρότερα αυξάνει κατά πολύ τις πιθανότητες επανεμφάνισής του, οδηγώντας τον πάσχοντα όλο και πιο κοντά στον χρόνιο πόνο. Το άκρο αυτό λοιπόν δεν είναι αποδεκτό και ούτε πρέπει να συστήνεται από τους ειδικούς.
Πάμε τώρα να αναλογιστούμε το αντίπλευρο άκρο. Φανταστείτε τον ίδιο πονεμένο άνθρωπο να ξεκινάει άσκηση για την αποκατάστασή του, η οποία είναι πολύ έντονη (όπως με άρση μεγάλου βάρους, ή με άλματα). Αυτό το σενάριο δεν χρειάζεται κάποια επιστημονική απόδειξη για να αντιληφθούμε ότι οι πιθανότητες να χειροτερέψει το πρόβλημα από τη πρώτη κιόλας στιγμή είναι πολύ μεγάλες.
Το αποτέλεσμα λοιπόν είναι ότι θα πρέπει να σκεφτούμε μία λύση κίνησης η οποία όμως να βρίσκεται κάπου ανάμεσα στα δύο προηγούμενα παραδείγματα. Μία τέτοια εξάσκηση θα περιέχει (στην αρχή) αργές, ελεγχόμενες και ανώδυνες κινήσεις σε τέτοιες θέσεις όπου να μπορεί ο ασκούμενος να ηρεμεί από τον πόνο του και να επικεντρώνεται στο σώμα του, το οποίο να αντιλαμβάνεται ως ολότητα και όχι ως μία πονεμένη περιοχή που του «σκλαβώνει» το υπόλοιπο είναι του.
Η αντίληψη του σώματος από τον άνθρωπο που το κατέχει αποτελεί μία σημαντική ικανότητα και όσο αυτή βελτιώνεται τα συμπτώματα υποχωρούν. Το κέντρο έκφρασης του πόνου, που είναι ο εγκέφαλος, απευαισθητοποιείται από το να «ενεργοποιεί τον συναγερμό» και αντιλαμβάνεται όλο και πιο καλά το σώμα ως ολότητα. Μπορεί πλέον να διακρίνει ότι εκτός από αυτή τη περιοχή που πονάει υπάρχουν πολλές άλλες που είναι ανώδυνες και έχουν τη δυνατότητα να κινηθούν και να προσφέρουν μία ευχάριστη αίσθηση, κάτι που έχει λείψει από τον πονεμένο άνθρωπο και σίγουρα θα τον βοηθήσει να βιώσει το αίσθημα της επιτυχίας (μετά από καιρό).
Βλέπουμε λοιπόν ότι με ελεγχόμενη και με προοδευτικά διαβαθμισμένης έντασης άσκηση ο πόνος σταδιακά υποχωρεί και η λειτουργική ικανότητα του ασθενή μας αυξάνεται. Το τελευταίο είναι και αυτό πολύ σημαντικό (λειτουργική ικανότητα). Θα μπορούσαμε να μειώσουμε τον πόνο με παυσίπονα και ξάπλα αλλά στη πρώτη προσπάθεια να σηκωθεί από το κρεβάτι θα αντιληφθεί ότι ο πόνος ακόμα υπάρχει.
Με όλα τα προηγούμενα υπόψη μπορούμε πλέον να καταλάβουμε γιατί το θεραπευτικό Pilates υπερέχει σε σχέση με άλλες μορφές εκγύμνασης στην βελτίωση συμπτωμάτων και λειτουργίας των πονεμένων από μυοσκελετικά προβλήματα ανθρώπων. Βρίσκεται κάπου εκεί στη μέση από τα δύο άκρα που προαναφέραμε.
Επικεντρώνεται στον έλεγχο των κινήσεων τμημάτων αλλά και όλου του σώματος. Μαθαίνει στον ασκούμενο πώς να τις συγχρονίζει με την αναπνοή του και πώς να κινεί μέρη του σώματός του, ενώ κρατάει με έλεγχο ακίνητα άλλα μέρη (Mobility on Stability). Επανεκπαιδεύει το κεντρικό νευρικό του σύστημα, αλλάζοντας την αντίληψη του σώματός του και μαθαίνοντάς του σιγά σιγά ότι οι ελεγχόμενες κινήσεις δεν αποτελούν απειλή με αποτέλεσμα να μην τον πονούν.
Το Pilates ενισχύει ταυτόχρονα το σώμα, γυμνάζοντάς το ως ολότητα. Έχει την πολύτιμη ιδιαιτερότητα, να μπορεί να επιφέρει εντυπωσιακά αποτελέσματα στη σωματική ικανότητα, χωρίς καθόλου να επιβαρύνει με έντονες και ασύγχρονες κινήσεις τον ασκούμενο. Ποιότητα κίνησης, δύναμη, ελαστικότητα, έλεγχος και αυτοπεποίθηση στη κίνηση είναι αυτά που με ασφάλεια προσφέρει στον ασκούμενό του το Pilates. Όλα αυτά αποτελούν δυναμικά εφόδια στην αποκατάσταση ενός επώδυνου (ή μη) μυοσκελετικού προβλήματος.
